Moc zdrowia w charsznickiej kapuście kiszonej – od pola do stołu!

Kiszenie kapusty zaczyna się od wyboru odmiany kapusty do kiszenia (odpowiedni surowiec o wysokiej zawartość cukrów i witaminy C) oraz sposobu uprawy, nawożenia oraz jej ochrony. Są to czynniki decydujące o przydatności surowca do kiszenia. 

Kiszenie kapusty odbywa się w kilku etapach tj. zbiór z pola i czyszczenie kapusty, rozkruszanie głąbów i szatkowanie, solenie i ubijanie krajanki, zamknięcie silosów, fermentacja. Czy to na skalę przemysłową, czy też w warunkach domowych etapy te są takie same i podlegają tym samym zasadom. Krótko o każdym z nich, ponieważ każdy z nich jest równie ważny dla przebiegu właściwej fermentacji oraz dla uzyskania właściwych cech organoleptycznych i fizyko-chemicznych wyrobu gotowego. Na każdym z wymienionych etapów bardzo ważne jest przestrzeganie zasad higieny (odpowiednia mikroflora). 

Zbiór z pola i czyszczenie kapusty
Zbiór z pola odbywa się ręcznie, każda wycięta główka jest oczyszczana poprzez usunięcie zewnętrznych liści (4-6) i wykrojenie zabrudzonych części kapusty. Zabieg ten powinien być przeprowadzony z należytą starannością i higieną.

Rozkruszanie głąbów i szatkowanie
Przed szatkowaniem przeprowadza się rozkruszanie głąbów za pomocą mechanicznego świdra, w ten sposób zostaje on usunięty. Szatkowanie polega na pocięciu główki kapusty na tzw. skrawki, które powinny mieć grubość 0,8 – 3,0 mm. Grubość ta zależy od ułożenia noży w tarczy szatkownicy. Z szatkownicy krajanka jest transportowana przenośnikiem taśmowym do silosów.

Solenie i ubijanie krajanki
Solenie odbywa się za pomocą solniczki na taśmie odbierającej poszatkowaną kapustę. Solniczka zasypuje krajankę solą niejodowaną odpowiedniej jakości w odpowiedniej ilości. Posolona kapusta trafia do silosu, gdzie jest równomiernie rozkładana warstwami, praca ta jest wykonywana ręcznie. Po napełnieniu całego silosu kapusta zostaje ubita, a silos zostaje zamknięty i obciążony beczkami z wodą (co zapewnia warunki beztlenowe).

Fermentacja
Proces kiszenia kapusty oparty jest na naturalnej fermentacji mlekowej. Przebieg tej fermentacji decyduje o jakości uzyskanego produktu. Pozornie prosty proces jest w rzeczywistości bardzo złożony i zależy od temperatura w czasie fermentacji, stężenia soli, zapewnienia warunków beztlenowych, zapewnienia warunków higienicznych, jakości surowca oraz jakości soli . Możemy w nim zaobserwować 3 etapy – fermentacja wstępna, burzliwa oraz cicha. W czasie fermentacji powstaje kwas mlekowy oraz szereg substancji towarzyszących, które łącznie nadają cechy smakowo-zapachowe kiszonce.

Zalety spożywania kiszonej kapusty
Kapusta kiszona działa na organizm odkwaszająco. Może być spożywana przez osoby z wrzodami żołądka (jako jeden z niewielu produktów „kwaśnych”). Zawiera ona prawie wszystkie składniki kapusty słodkiej (czyli kapusty surowej) tj. witaminę C, E i K, witaminy z grupy B, błonnik. Jest mniej kaloryczna od kapusty słodkiej ponieważ zawarty w niej cukier został przetworzony na kwas mlekowy, który dezynfekuje przewód pokarmowy, ułatwia trawienie białka oraz przyspiesza wchłanianie żelaza. 

 Kuchnia Mistrza charsznicka kapusta kiszona